نگاهی به ظرفیت‌های بندری برای توسعه ترانزیت

نگاهی به ظرفیت‌های بندری برای توسعه ترانزیت


آنچه در پی آمده است، نگاهی گذرا به پتانسیل‌های بندری کشور با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران در خصوص توسعه ترانزیت در منطقه است که بخش اول آن را دیروز ملاحظه کردید و اینک بخش دوم و پایانی را می‌خوانید.

***

این منطقه در مصوبه شماره 76606/ت 19220 ک مورخ 9/12/1376 در زمینی به وسعت 1000 هکتار که از شمال به دریای خزر، از شرق به بندر شیلاتی، از غرب به اراضی بخش خصوصی و از جنوب به جاده ارتباطی محدود است. ایجاد و سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان سازمان مسئول آن تعیین شد. هم‌اکنون این منطقه از طریق شبکه راه‌آهن سراسری به بندرشهید رجایی در جنوب کشور متصل است. این منطقه در فاصله 37 کیلومتری شهرک صنعتی بهشهر واقع شده و با تهران فقط 300 کیلومتر فاصله دارد. منطقه ویژه اقتصادی بندرامیرآباد در مسیر کریدور بین‌المللی ترانزیت شمال- جنوب که هسته مرکزی آنرا کشورهای ایران، روسیه، هندوستان تشکیل می‌دهند، واقع شده است.

منطقه ویژه اقتصادی بندر امیرآباد در حال حاضر با 9 پست اسکله در حال فعالیت است.

اولین ترمینال این بندر با مساحت تقریبی 11 هکتار در بخش شرقی بندر و با وجود 3 پست اسکله به اپراتور بخش خصوصی واگذار و خدمات مربوطه توسط آن ارائه می‌شود.خاطر نشان می‌سازد علاوه بر محدوده 1000 هکتاری مزبور، سازمان بنادر و دریانوردی با اجرای ماده 9 قانون تملک و اخذ مجوز از وزارت راه و شهرسازی نسبت به تملک حدود 1000 هکتار اراضی جدید مبادرت و این منطقه به‌عنوان اراضی پشتیبانی بندری فعالیت می‌کند. سازمان بنادر دراین اراضی، مناطقی تحت عناوین زونهای نفتی، خدمات و صنعتی را ایجاد کرده که متقاضیان می‌توانند با بهره‌گیری از مزیت‌های بندری، نسبت به سرمایه‌گذاری مبادرت کنند.

مزایا

* تنها بندرشمالی ایران متصل به شبکه ریلی کشور

* اتصال به بنادر حاشیه خلیج فارس از طریق شبکه ریلی

* برخورداری از اسکله رو – روکامیون جهت ترانزیت و حمل یکسره کالا با استفاده از شیوه حمل و نقل چند وجهی

* اختصاص اراضی وسیع پشتیبانی (2000 هکتار) جهت ایجاد صنایع مختلف، ذخیره‌سازی و پالایش نفت و پتروشیمی

* دسترسی آسان به سایر نقاط کشور و کشورهای آسیای میانه، روسیه، اروپا، خاورمیانه و شرق آسیا از طریق شبکه‌های ارتباطی هوایی، زمینی و دریایی (فرودگاه ساری در 30 کیلومتری بندر قراردارد).

* نزدیکی با صنایع کشتی‌سازی و سکوهای اکتشاف نفت

* همجواری با بندر نفتی و استراتژیک نکا و امکان استفاده از خط لوله نفت نکا به تهران

* همجواری با نیروگاه بزرگ شهید سلیمی نکا و تامین مستمر و مطمئن انرژی مورد نیاز صنایع

* برخورداری از اکو سیستم منحصر به فرد در نیمرخ شمالی البرز متشکل از کوه، جنگل، جلگه و رودخانه در مناطق اطراف و همجواری با شبه جزیره مهم و زیبای میانکاله جهت توسعه صنعت توریسم

* پوشش مناسب سیستم بانکی و بیمه‌ای و تسهیلات اعطایی از سوی نظام مالیاتی و گمرکی کشور



بندربوشهر

بندربوشهر با مساحتی بالغ بر 97 هکتار در زمینه جابجایی، نگهداری و پردازش کالا اعم از مواد نفتی، فله خشک، کالاهای عمومی، کانتینری، سردخانه‌ای و مسافری فعالیت دارند.

مزایا

* برخورداری از مزایا و تسهیلات قانونی مناطق ویژه اقتصادی بندری

* امکان توقف کالا با ماندگاری اولیه تا 3 ماه و قابل تمدید به تشخیص منطقه ویژه

* برخورداری از 15 درصد تخفیف در حقوق ورودی، هزینه‌های باربری، انبارداری و THC کالاهای صادراتی، عوارض بر شناورهای حامل کالاهای کابوتاژی

* نزدیکی به کشورهای حوزه خلیج فارس (قطر، بحرین، کویت و عربستان)

* وجود صنایع کشتی‌سازی و صنایع فراساحل و امکان سرویس‌دهی به شناورها

بندرخرمشهر

این بندر با وسعت 23 هکتار و این رهایی با مساحت 48 هکتار واقع در استان خوزستان و سواحل اروند رود در خصوص جابجایی، نگهداری و پردازش کالاهای عمومی، کانتینری و مسافری خدمات خود را ارائه می‌دهد.

مزایا

* برخورداری از مزایا و تسهیلات قانونی منطقه آزاد تجاری – صنعتی اروند

* برخورداری از 25 درصد تخفیف سود بازرگانی

* نزدیکترین منطقه آزاد تجاری – صنعتی جنوب کشور به کشورهای عراق، کویت و آسیای میانه

* دارای خطوط منظم فیدری از امارات متحده عربی و امکان حمل کانتینر از تمامی نقاط دنیا به این بندر

* مناسب‌ترین بندر برای ترانزیت زمینی و دریایی کالا به کشور عراق

* برخورداری از تجهیزات مدرن تخلیه و بارگیری کانتینر

* دارای بزرگترین پایانه مسافری دریایی خاور میانه

* دارای اسکله اختصاصی جهت پهلودهی کشتی‌های رو – رو

* برخورداری از مزیت‌ها و امکانات لازم جهت استقرار مراکز لجستیک توسعه حوزه‌های نفتی دریایی

بندر شهید باهنر

بندر شهید باهنر با مساحتی بالغ بر 5 هکتار و انبارهایی به‌وسعت 5/4 هکتار خدمات مختلفی را در زمینه‌ جابجایی، نگهداری و پردازش مواد نفتی، فله خشک، کالاهای عمومی و مسافری ارائه می‌دهد.

مزایا

* برخورداری از زیر‌ساختمانی مناسب بندری برای صدور کالا

* پوشش مناسب سیستم مدیریت بانکی و بیمه‌ای و تسهیلات گمرکی

* برخورداری از سیستم‌های نرم‌افزاری جدید تسریع در امر ترخیص کالا

* در اختیار داشتن یکی از پایانه‌های بزرگ مسافری بین‌المللی دریایی

* وجود اسکله‌های متعدد اختصاصی کشتی‌های مسافری و رو-رو

* نزدیکترین بندر به جزایر تفریحی و مناطق گردشگری خلیج فارس و وجود ارزان‌ترین و مناسب‌ترین ناوگان و امکانات جهت دسترسی به این مناطق

بندر لنگه

این بندر با 27 هکتار مساحت در استان هرمزگان قراردارد و با وجود انبارهایی به وسعت 13 هکتار فعالیت‌های مختلفی را در زمینه، جابجایی، نگهداری و پردازش کالای فله خشک، مواد معدنی،‌کالاهای عمومی و مسافری انجام می‌دهد.

مزایا

* انجام امور مربوط به صادرات و واردات کالا با استقرار سیستم پنجره واحد تجاری در کمترین زمان ممکن

* دارا بودن شرایط مناسب برای ترانزیت و صادرات کالا

* یکی از پایانه‌های مهم ترانزیت خودرو در کشور

* نزدیکی به مهمترین بندر کشور (بندر شهید رجایی) جهت ترانزیت و ترانشیپ کالا

* نزدیکی به سایت منطقه ویژه معادن انرژی بر پارسیان

* وجود گمرک اختصاصی جهت تجهیزات کامپیوتری

* برخورداری آزمایشگاه تخصصی در زمینه‌های آنالیز مایکوتوکیسن و آزمون فیزیکی مواد غذایی

* وجود پایانه مسافرتهای دریایی به جزیره کیش و دیگر جزایر خلیج فارس

* کنترل ترافیک دریایی و هدایت کشتی‌ها از طریق برج مراقبت و سیستم VTS

برگرفته از نشریه ترانزیت و بنادر ایران (سازمان بنادر و دریا‌نوردی)

+@#$%^&*()!+@#$%^&*()!+@#$%^&*()!+@#$%^&*()!+@#$%^&*()!+@#$%^&*()!

یادداشت
ضروری‌تر از پایان اشغالگری
نادر مازوجی

سخن از بحران خاورمیانه که به میان می‌آید، ذهن به سرعت به سمت سرزمین‌های اشغالی فلسطین می‌رود که این منطقه را از حدود 60 سال قبل با جنگ و خونریزی عجین کرده است.

فلسطینی‌ها طی این سال‌ها مصائب زیادی اعم از کشتار و آوارگی متحمل شده‌اند و آشکارا و در مقابل دیدگان جامعه جهانی از خانه و کاشانه خود رانده شده‌اند، اما شاید هیچ‌یک از این مصیبت‌ها سخت‌تر و فاجعه‌بارتر از اختلافات داخلی فلسطینی‌ها نباشد و جامعه فلسطین را به این اندازه به لبه پرتگاه نزدیک نکند.

اختلافات دو جنبش فتح و حماس، زمانی به حدی رسیده بود که لبه پرتگاه را نزدیک‌تر می‌کرد و شاید اگر نبود اتفاقات و تحولات جهان عرب طی دو سال اخیر، چه بسا اختلافات داخلی فلسطین به فاجعه‌ای به مراتب بدتر از اشغالگری اسرائیل برای فلسطینی‌ها منجر می‌شد. فتح اگرچه اولین جنبش فلسطینی بود که در مقابل اشغالگری‌ صهیونیست‌ها اعلام موجودیت کرد و با استقبال گرم رهبران ملِی‌گرای عرب از جمله جمال عبدالناصر روبرو شد، اما به دلیل مشی سوسیالیستی آن و برخی رفتارهای دوگانه یاسر عرفات رهبر این جنبش، به مرور زمان اقبال عمومی فلسطینی‌ها به آن کمرنگ شد و هرچه زمان جلوتر رفت نیاز به وجود یک جنبش مردمی‌تر که رهبرانش حتی در مذاکره با اسرائیل از خواست‌های مردم فلسطین تحت هیچ شرایطی چشم‌پوشی نکنند، احساس شد. به همین دلیل جنبش‌ حماس 20 سال پس از فتح اعلام موجودیت کرد. اما مشی حماس کاملاً با فتح متفاوت بود. حماس ریشه فکری در اخوان‌المسلمین داشت و به شدت اسلامگرا؛ بنابراین برخلاف فتح که معتقد بود در کنار مبارزه مسلحانه می‌توان در صورت لزوم با اسرائیل وارد مذاکره هم شد، حماس مذاکره را خط قرمز می‌دانست و بر این باور بود تنها راه رسیدن به حقوق واقعی مردم فلسطین، مبارزه تا بیرون راندن کامل صهیونیست‌ها از سرزمین آبا و اجدادی فلسطینی‌هاست و مذاکره با اشغالگر، به هویت مردم فلسطین لطمه خواهد زد.

این تفاوت در نگرش و سیاست‌های حزبی، فتح و حماس را رودرروی یکدیگر قرار داد و دو طرف تا آستانه درگیری مسلحانه علیه هم پیش رفتند. نتیجه یقیناً به سود رهبران اسرائیل بود و آن‌ها نیز از این فضای تنش‌‌آلود به بهترین شکل بهره بردند و فتح را علیه حماس تحریک کردند.

فتح و حماس چندین بار نیز با میانجی‌گری برخی طرف‌های منطقه‌ای از جمله مصر و قطر، بر سر میز مذاکره آشتی ملی نشسته‌اند، اما هر بار یکی از آن‌ها به دلایل مختلف نتایج مذاکرات آشتی ملی را نادیده گرفت و رویارویی و تبلیغات منفی علیه یکدیگر را دوباره کلید زد، اما به نظر می‌رسد شرایط کنونی منطقه به ویژه پس از قیام‌های عربی، سبب نگرانی فتح و حماس شده و دو طرف را به این یقین رسانده که در صورت ادامه اختلافات، احتمال اضمحلال هر دو جنبش و اینکه جامعه فلسطین به قهقرا برود، وجود دارد.

از یک طرف، جنبش فتح متحدان خود مانند حسنی مبارک و زین‌العابدین بن‌علی را از دست داد و از طرف دیگر حماس نیز که مقر و دفترش از سال‌ها قبل در سوریه بود همزمان با بحران این کشور، دفترش را تعطیل کرد و گفته می‌شود آن را به قطر منتقل کرده است. یقیناً قطر هر قدر هم ادعای حمایت از گروه‌های فلسطینی را داشته باشد، نمی‌تواند جانشین خوبی برای سوریه، نزد حماس باشد، زیرا دولتمردان قطری نه فقط با غرب رابطه حسنه دارند بلکه گفته می‌شود در سال‌های اخیر ملاقات‌هایی پنهانی نیز با رهبران اسرائیلی داشته‌اند.

بنابراین در این برهه از زمان، هم فتح و هم حماس به این نتیجه رسیده‌اند که بهتر است ادامه مبارزه اعم از سیاسی یا نظامی علیه اشغالگری اسرائیل را با اتحاد با یکدیگر و از داخل سرزمین‌های اشغالی هدایت کنند. اخیراً حماس در حالی که نوار غزه را در کنترل دارد، جشن سالگرد تأسیس خود را در کرانه باختری که در کنترل فتح است، برگزار کرد. فتح نیز در اقدامی متقابل، جشن سالگرد تأسیس خود را در غزه برگزار کرد و دو طرف بدین وسیله به یکدیگر پیام دادند که تحقق آشتی ملی بیش از هر زمان دیگری در فلسطین ضروری می‌نماید.

این اقدام فتح و حماس را می‌توان نشانه خوبی برای رفع همیشگی اختلافات و ایجاد یکپارچگی که جامعه فلسطین بسیار به آن نیازمند است، دانست به خصوص در شرایطی که هر یک از این دو جنبش، فاکتورهایی برای عرض اندام در عرصه سیاسی و مبارزاتی فلسطین دارند. فتح طی این سال‌ها فعالیت‌های سیاسی زیادی از جمله امضای توافقنامه‌های اسلو و کمپ‌دیوید را در کارنامه خود دارد و حماس نیز از سوابق مبارزاتی خوب و ارتباط با دیگر گروه‌های مقاومت در منطقه برخوردار است و اتحاد آن دو، بهتر می‌تواند به تحقق خواست‌های مردم فلسطین جامه عمل بپوشاند.

پذیرش فلسطین به عنوان کشور عضو ناظر سازمان ملل که دستاورد بزرگی برای ملت فلسطین محسوب می‌شود را جنش فتح رقم زد. در مقابل این، پیروزی ملت فلسطین در تجاوز هشت روزه اخیر رژیم صهیونیستی به غزه و پیروزی در جنگ 22 روزه سال 2008 را نیز جنبش حماس رقم زد. با توجه به این قضایا و اینکه هر دو جنبش نقش بسزایی در تحقق آرمان‌های فلسطین دارند، اگر آشتی فتح و حماس پایدار بماند، جهان شاهد یک دولت مستقل فلسطینی خواهد بود که می‌تواند فصل جدیدی در مناقشه 60 ساله خاورمیانه بگشاید و راه را برای بازگشت میلیون‌ها آواره فلسطینی هموار کند.