عوامل محرک بروز حملههای آسم شامل عفونتهای تنفسی فوقانی (سرماخوردگی)، حساسیتزاها (ذرات گرد و غبار، ذرات ناشی از حیوانات خانگی، کپک و قارچ)، مواد تحریککننده (سیگار، آلودگیهای هوا)، داروها (همچون آسپیرین)، مواد نگهدارنده غذایی و عوامل غیراختصاصی (احساسات و هیجانها، هوای سرد و ورزش) است.
آسم میتواند در سنین کودکی یا نوجوانی بروز کند. بسیاری از مبتلایان دارای زمینه خانوادگی بیماریهایی با اختلال ایمنی مانند آلرژی هستند.
آسم بیماریای گذراست که گاهی با گذشت زمان، خودبهخود بهبود مییابد. با این حال درمان نشدن اصولی و مراجعه فوری در حین بروز حملات میتواند عواقب ناگوار و حتی مرگباری به همراه داشته باشد.
بیماران به دنبال بروز حمله دچار خسخس سینه، سرفه و تنگی نفس میشوند. عموما با سرفه فراوان، خلطی کنده میشود و به دنبال آن برای زمانی کوتاه بیمار آسوده میشود.
بیماران آسمی باید نکات زیر را مد نظر داشته باشند:
* تمام داروها را بدقت مصرف کنند. عوارض داروها کمتر از عوارض ناشی از بروز حمله است.
* هیچ دارویی را سرخود مصرف نکنند. بعضی از داروها میتواند باعث بروز حمله شود.
* در صورتی که به هر دلیلی بجز آسم هم به مراکز درمانی مراجعه کردند، پزشک و پرسنل درمانی را از بیماری خود مطلع کنند.
* بهتر شدن علائم به معنای بهبود دائم و کامل نیست. بنابراین خودسرانه درمان را به محض احساس بهبودی قطع نکنند.
* روش مصرف اسپریها را از طریق پزشک معالج یا بروشور همراه با دارو بدقت بیاموزند.
* در حین بروز حملات به کمک آسمیار، از اسپری سالبوتامول(آلبوترول) تا رسیدن به اورژانس استفاده کنند.
* بیمارانی که تحت درمان با اسپری ایپروتروپیوم برومید(آترونت) هستند، میتوانند از این اسپری نیز هر 20 دقیقه به تعداد چهار پاف تا یک ساعت استفاده کنند.
* سایر اسپریها همچون سالمترول و بکلومتازون، در حین حمله فاقد ارزش است.
* مبتلایان به آسم ناشی از فعالیت و ورزش، باید حدود 20 دقیقه قبل از انجام فعالیت بدنی شدید، اقدام به مصرف اسپری سالبوتامول به میزان دو پاف بکنند. بسیاری از پزشکان برای این بیماران از روشهای پیشگیری با داروهای دیگر نیز استفاده میکنند.
اگر شما همراه یک بیمار آسمی هستید، در حین بروز حمله لازم است که مراحل زیر را بدقت انجام دهید:
* به اورژانس پیشبیمارستانی (115) اطلاع دهید. شرایط بیمار را بدقت برای فردی که به تماس شما پاسخ میدهد تشریح کنید.
* اسپری سالبوتامول و آترونت را در اختیار بیمار قرار دهید. در صورتی که آسمیار در اختیار دارید، به کمک آسمیار اسپریها را برای بیمار مصرف کنید.
* در صورتی که اکسیژن در محل وجود دارد تا رسیدن پرسنل 115 میتوانید در حد فاصل دریافت اسپریها از آن بهره بگیرید.
* تمام داروهای مصرفی بیمار را با خود به اورژانس آورده یا به اطلاع پرسنل 115 برسانید.
دکتر بهروز هاشمی - متخصص طب اورژانس