|
مصطفی رحماندوست
|
فرهنگی: مصطفی رحماندوست گفت: اعتقاد من در شخصیت پردازی بر پایه تعاریف ایرانی و اسلامی از کودک است.
به گزارش خبرگزاری شبستان، دومین مراسم افطار با هنرمندان همایش کلمات
روزه دار با حضور مصطفی رحماندوست، روایتگر کودکانه های ایران و جمع کثیری
از شاعران و علاقه مندان شعر و ادب فارسی در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.
این مراسم با اجرای "جواد محقق" عضو شورای عالی شعر و موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نویسنده کودک و نوجوان آغاز شد.
در
ابتدای این مراسم استاد محقق با اشاره به بی نیاز بودن مصطفی رحماندوست از
هرگونه معرفی و توصیفی اشاره کرد: وی از بنیانگذاران ادبیات کودک و نوجوان
در سال های بعد از انقلاب است و در طی سه دهه گذشته با انتشار بیش از 161
کتاب برای کودکان و سردبیری نشریات سروش و رشد و همکاری با سایر مطبوعات
توانسته است جایگاه ویژه ای در حوزه ادبیات کودک به دست بیاورد.
مجری
ضمن دعوت از رحماندوست برای حضور در جایگاه هنرمندان و ایراد سخنرانی از
وی خواست تا جلسه را با تعریفی از کودک و نوجوان آغاز کند.
مصطفی
رحماندوست با بیان این نکته که هیچ تعریف جامعی از کودک و نوجوان در جهان
وجود ندارد کلام خود را آغاز کرد و گفت: اگرچه تعاریفی از کودک وجود دارد
یا برخی به دنبال کودک درون می گردند و هر کاری را به گردن آن می اندازند
اما هیچ تعریف جامعی وجود ندارد.
وی افزود: جدای از این که حضور
این کودک درون وجود خارجی دارد یا نه اما من همواره به دنبال یک نگاه
آیینی و اعتقادی برای این دوره زیبای زندگی می گردم و معتقدم که کودک عضوی
از طبیعت و جهان هستی است که هر چه بزرگتر می شود ازحقیقت خود دورتر می
شود.
وی با اشاره به انتشار مقاله "تو پر پرواز من را قیچی کردی"
در 20 سال پیش خاطر نشان کرد: آنچه که کودک را تعریف می کند همان نزدیک
بودن وی به مادر هستی و طبیعت است و همین باعث شده تا گاهی با کودکان 50
ساله روبه رو شده و از بودن با آنها لذت ببریم و گاهی بزرگان 10 ساله ای
را ببینید که از ان ها دوری کنید.
این عضو شورای عالی کانون پرورش
فکری کودک و نوجوان با یادآوری تعریف "ویلیام لیت" تصریح کرد: ویلیام لیت
با استفاده از معصومیت و تجربه کودک را تعریف می کند و معتقد است که با
حرکت به سوی معصومیت تجربه انسان کم شده و با حرکت به سوی تجربه و استفاده
از آن در نظام های اجتماعی معصومیت از بین می رود و این دو مقابل یکدیگرند
.
وی افزود : معصومیت هیچ قاعده ای ندارد زیرا کودک با استفاده از
ابزار کودکی خود به هیچ یک از حرکت های اجتماعی اهمیت نداده و تنها به کار
خود مشغول است در حالی که تجربه به دنبال ایجاد ارتباط با اجتماع، به هم
زدن وضع موجود و به دست آوردن موفقیت است و همین امر تجربه را از حقیقت
زندگی دور می کند و این امر باعث شده تا جوامعی هم که تحت تأثیر این نگاه
شکل بگیرد گاهی معصومیتی بیش از تجربه داشته و گاهی تجربه آن ها بیشتر
باشد.
وی با اشاره به تعریف دکتر علی شریعتی از جوامع جهان سوم
اظهار کرد: دکتر شریعتی معتقد بود که جهان سومی ها سه دسته اند که گروه
اول همواره کت و شلوار پوشیده و تمرین غربی شدن می کنند و نفوذ در آن ها
برای استعمارگران آسان است. گروه دوم نیز با اعتقاد به نداشته های خود و
جست و جوی کمبودهای فرهنگی و علمی راه را برای بیگانگان باز می کنند. اما
استعمار همواره از دسته سومی ترسیده است که با لباده و پای برهنه در پاریس
قدم زده و به خودش همچون کودکی اعتقاد دارد و تنها کار خودش را می کند.
وی
با تأکید بر این که من به جهان تجربه تعلقی ندارم، گفت : همواره بعد از
خلق هر یک از آثار خود راهی مدارس می شوم و تا زمانی که رضایت و موافقت
کودکان را در رفتارهایشان پیدا نکنم هرگز به سراغ چاپ آن نخواهم رفت.
مراسم
افطار با هنرمندان با سوال دیگری از محقق درباره تعاریف جامعه جهانی از
نوجوانی ادامه یافت که رحماندوست در پاسخ به این سوال گفت: کانون پرورش
فکری کودک و نوجوان همچون سایر مراکز فعال در این حوزه در دنیا گروه سنی
دوره راهنمایی را نوجوان تلقی می کنند.
وی با اشاره به این که من
یکی از مقصران اصلی تعریف گروه های سنی در ایران هستم افزود : در 20 سال
پیش به پیشنهاد من در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان این گروه های
سنی تعریف شد و در اوضاع به هم ریخته آن زمان کاری بسیار موفق محسوب می شد
اما امروزه این تقسیم بندی از اعتبار ساقط شده و نیاز به یک تقسیم بندی
جدید داریم و امیدوارم ضرورت این حوزه به زودی تشخیص داده شود و این اتفاق
شکل بگیرد.
رحماندوست با یادآوری تعاریف بین المللی ادامه داد: طبق
تعریف یونسکو، کودکی تا 12 سالگی و نوجوانی تا 19 سالگی ادامه دارد و اگر
در فضای خارج از ایران و اروپا به جوان 28 ساله هم نوجوان بگویید بسیار
لذت می برد و این در حالی است که در ایران این نگاه را بد می دانند و مهم
تر از آن فرهنگ های جغرافیایی نیز بر این تعاریف تأثیر گذار بوده است زیرا
در کشورهای عربی با ازدواج های زودرس و یا در افغانستان و پاکستان با ورود
به اجتماع و کارهای سخت چیزی به نام نوجوانی معنای خارجی ندارد زیرا تا 10
سالگی کودکی را تجربه کرده و از آن به بعد دیگر نمی توان واژه نوجوان را
به او نسبت داد.
وی افزود: امروزه در جهان خط کشی علمی ایجاد شده
هر دو سال یکبار تعریف می شود و من نیز با تبعیت از این خط کشی علمی راه
را برای تعاریف این حوزه هموار کرده ام و در حال حاضر برای کودکان صفر تا
دو سال «سبزی ریزه میزه» را نوشته ام که شامل ترانه های نوازشی است که راه
ارتباط والدین با کودک را هموار می کند و برای کودکان دو تا چهار سال و
چهار تا شش سال نیز آثاری مجزا خلق می کنم .
این عضو شورای داستان
گویی یونسکو با اشاره به طرح صفر سالگی در کارخانه سونی گفت: در این
کارخانه از من دعوت شد تا با شرکت دراجرای یک طرح فوق العاده آموزشی،
کودکان را از بدو تولد تحت کنترل قرار دهیم و من از اجرای این طرح جامع و
کامل و عالی توسط دیگران اندوهگین بودم. من به آنها پاسخ رد دادم و گفتم
صفر دیر است و باید قبل از تولد این آموزش ها شروع شود و با همکاری سه
پزشک متخصص ماما و استفاده از تست های تحقیقاتی، 10 خانم باردار را به مدت
هفت ماه تحت کنترل قرار دادیم که این طرح نیمه کاره رها شد زیرا توان مالی
انجام آن را نداشتیم .
وی با تأکید بر این که دوره نوجوانی سخت
ترین دوره زندگی هر انسانی است، گفت: این دوران زمان تجربه تنهایی و
نیازهای متفاوت است که باعث می شود تا هیچ یک از نویسنده های جهان نتوانند
ارتباط درستی با این دوره برقرار کنند .
رحماندوست افزود: امروزه
کارهای عرفانی خوبی از سوی برخی نویسنگان به رشته تحریر درآمده و من نیز
دو کار عاشقانه متفاوت را برای این گروه سنی انجام داده ام زیرا در این
دوره برقراری ارتباط برای آنها با دیگران و به ویژه جنس مخالف بسیار مشکل
شده و در عین حال که علاقه زیادی برای این برقراری ارتباط دارند اما از آن
نیز می ترسند و صحنه های زیبایی چون "دیدار می نمایی و پرهیز می کنی" را
پدید می آورند و من نیز با درک این موقعیت نوجوانان دو مجموعه "ترانه های
عاشقانه" و "کاش حرفی بزنیم" را با استفاده از ابزارهای دینی و روانشناسی
برای آن ها رقم زدم.
وی با اشاره به توجه نوجوانان به داستان های
پینوکیو و شازده کوچولو و شخصیت انگاری نوجوانان در کشورهای مختلف تصریح
کرد: دوره نوجوانی دورانی است که نوجوانان از طرفی به دنبال همزادپنداری
بوده و از طرف دیگر به دنبال مریدی و مرادی اند و نوجوان نیاز به حرف زدن
و راهنمایی گرفتن دارد و در این دوره والدین و معلم از هرچیزی بیشتر اهمیت
دارند.
این شاعر کودک و نوجوان در پایان بخش اول مراسم گفت: اگرچه
در زمان ما کتاب کودک و نوجوانی با معنای امروزی وجود نداشت اما من
خوشحالم که امروزه آثار زیادی برای کودکان و نوجوانان در ایران منتشر می
شود و امیدوارم به زودی به معیارهای جهانی و متناسب با تعداد دانش آموزان
اثر تولید شود. | 
